PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ HEN PHẾ QUẢN BỘ Y TẾ 2017

Đại cương

Cơn hen phế quản (HPQ) nặng với nguy kịch thường xuất hiện trên người bệnh HPQ không được theo dõi và điều trị dự trữ đúng hướng dẫn, hoặc ko được điều trị xuất sắc khi lộ diện cơn HPQ cấp.

Bạn đang xem: Phác đồ điều trị hen phế quản bộ y tế 2017

Những người bệnh dễ có nguy cơ tiềm ẩn bị cơn HPQ nặng và nguy kịch là mọi người:

Có chi phí sử gồm cơn HPQ nặng đã từng phải để ống sinh khí quản, thở máy.

Trong năm vừa rồi đã nên vào nằm viện hoặc cấp cho cứu vì cơn HPQ.

Thường dùng corticoid uống, nhất là những người dân bệnh mới kết thúc uống corticoid.

Không được sử dụng corticoid đường hít.

Thời gian vừa mới đây phải tăng liều sử dụng thuốc cường bêta-2 giao cảm con đường hít.

Có bệnh dịch lý tinh thần hoặc có sự việc về trung ương lý-xã hội, tất cả dùng dung dịch an thần.

Không được theo dõi, điều trị dịch đúng cách.

Nguyên nhân

Cũng như căn bệnh HPQ nói chung, một cơn HPQ nặng cùng nguy kịch hoàn toàn có thể xuất hiện khi có các yếu tố khởi phát. Theo “Hướng dẫn chẩn đoán, chữa bệnh hen truất phế quản” của cục Y tế (2009), các yếu tốnguyên nhân gây cơn hen suyễn là:

Dị nguyên trong nhà: mạt lớp bụi nhà, lông thú (chó, mèo, chuột…), gián, nấm, mốc, dung dịch men, hóa chất, v.v…

Dị nguyên kế bên nhà: lớp bụi đường phố, phấn hoa, nấm mốc, những hóa chất, chất lên men, yếu hèn tố lây lan trùng (chủ yếu đuối là virus), hương thơm khói các loại.

Nhiễm trùng: đa phần là lây nhiễm virus.

Các nguyên tố nghề nghiệp: than, bụi bông, hoá chất, v.v…

Thuốc lá: Hút thuốc chủ động và bị động.

Ô nhiễm môi trường xung quanh không khí: khí thải của phương tiện đi lại giao thông, những loại khí ô nhiễm, hoá chất, v.v..

Triệu chứng

Lâm sàng

Cơn HPQ nặng hoàn toàn có thể xuất hiện với nặng lên rất nhanh (trong vòng eo – 6 giờ), cũng đều có thể lúc đầu chỉ là một trong cơn hen mức độ trung bình, kéo dãn dài và nặng lên dần dần dần.

Cơn hen điển hình nổi bật với không thở được thì thở ra, co kéo cơ hô hấp, có tiếng kh khè. Nghe phổi tất cả ran rít.

Các triệu hội chứng cơ năng cũng giống như thực thể cùng cận lâm sàng có thể khác nhau phụ thuộc vào mức độ nặng nề của cơn hen, với được trình diễn trong bảng sinh sống mục “4.4. Chẩn đoán mức độ nặng của cơn hen”.

Cận lâm sàng

Lưu lượng đỉnh thở ra bớt nặng ( hay rất cực nhọc đo hoặc ko đo được).

Oxy máu giảm (dấu hiệu này hoàn toàn có thể không rõ nếu tín đồ bệnh đã có thở oxy). CO2 ngày tiết tăng. Tăng PaCO2 máu đề đạt tình trạng bớt thông khí truất phế nang, vệt hiệu không tồn tại trong các cơn hen nhẹ và trung bình.

Chẩn đoán

Chẩn đoán xác định

Dựa vào lộ diện cơn HPQ điển hình nổi bật với các dấu hiệu nặng hoặc nguy kịch.

Chẩn đoán phân biệt

Cơn hen tim: trên tín đồ bệnh bao gồm bệnh tim

Tăng ngày tiết áp.

Nhồi huyết cơ tim cấp.

Bệnh lý van tim…

Tình trạng tắc nghẽn khu trú con đường hô hấp

Khó thở thanh quản.

Khối u, polyp khí quản, phế quản.

Dị vật con đường thở.

Tình trạng tắc nghẽn lan tỏa đường hô hấp

Bệnh phổi ùn tắc mạn tính.

Viêm tiểu phế quản tắc nghẽn.

Xơ hoá kén.

Giãn truất phế quản.

Chẩn đoán nguyên nhân

Vấn đề chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh hen suyễn và nguyên nhân khởi phát cơn hen suyễn nói tầm thường chưa đưa ra khi xử trí cấp cứu cơn hen phế cai quản nặng.

Việc tìm tại sao sẽ được thực hiện khi bạn bệnh đang ổn định.

Chẩn đoán mức độ nặng của cơn hen

Đánh giá bán mức độ nặng vơi của cơn hen

Theo “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị hen phế truất quản” của cục Y tế (2009)

Thông số	Nhẹ	Trung bình	Nặng	Nguy kịch
Khó thở	Khi đi bộ	Khi nói chuyện ăn khó	Khi nghỉ	Thở ngáp
Tư thế	Có thể nằm được	Thích ngồi hơn	Ngồi cúi bạn ra trước
Khảnăng nói chuyện	Nói được cả câu	Chỉnói được nhiều từ	Chỉnói được từng từ	Không nói được
Mức độ tỉnh táo	Có thể kích thích	Thường kích thích, vật vã	Kích thích, đồ vã	Lơ mơ hoặc lú lẫn
Nhịp thở	Tăng	Tăng	Thường> 30/phút	Chậm- xôn xao nhịp thở
Co kéo cơ thở phụ với hõm trên xương ức	Thường ko có	Thường có	Thường có	Chuyển động ngực – bụng nghịch thường
Kh khè	Trung bình, thường xuyên chỉ có lúc thở ra	To	Thường to	Không kh khè
Mạch/ phút		100-120	> 120	Nhịp chậm
Mạch nghịch hay (mạch đảo)	Không	Có thể bao gồm 10-25mmHg	Thường có 25 mmHg	Có thể ko thấy vì chưng mệt cơ hô hấp
PEF sau thuốc dãn truất phế quản mở màn % dựđoán hoặc % tốt nhất	> 80%	60-80%
PaO2 (thở khí trời) và/hoặc PaCO2	Bình thường	60mmHg	Có thể tím tái > 45mmHg; có thể suy hô hấp
SaO2 hoặc SpO2 % (thở khí trời)	> 95%	91-95%
Tăng CO2 huyết (giảm thông khí) xẩy ra ở trẻ nhỏ nhanh hơn ở thiếu thốn niên và bạn lớn
Phân loại phụ thuộc các thông số trên, nhưng mà không tuyệt nhất thiết phải bao gồm tất cả, cần phải có sự đánh giá và nhận định tổng quát để có quyết định mê say hợp.

PEF: lưu lại lượng đỉnh thở ra.

Đánh giá cơn HPQ là cơn nặng nề khi:

Có trường đoản cú 4 dấu hiệu nặng trở lên.

Đáp ứng yếu với điều trị bằng thuốc giãn truất phế quản khí dung.

Đánh giá cơn HPQ là nguy kịch:

Khi gồm một trong những dấu hiệu sau xuất hiện ở fan bệnh bao gồm cơn HPQ nặng:

Rối loạn ý thức.

Tiếng rì rào phế truất nang với tiếng ran rít giảm hoặc ko nghe thấy (phổi yên lặng).

Hô hấp ngực – bụng nghịch thường (kiệt mức độ cơ hô hấp).

Tần số tim chậm, huyết áp tụt.

Thở chậm, cơn xong thở.

Xử trí

Nguyên tắc xử trí

Xử trí cơn HPQ nặng đòi hỏi phải khẩn trương, tích cực, dùng thuốc đúng phương pháp (đúng liều lượng, đúng mặt đường dùng).

Xử trí cơn HPQ nặng đòi hỏi phải phối kết hợp bộ cha oxy – dung dịch giãn phế quản – corticoid.

Bảo đảm oxy máu

Cần cho người bệnh thở oxy giữ lượng cao qua ống thông mũi (gọng kính oxy) hoặc phương diện nạ oxy. Nếu fan bệnh vẫn bớt oxy ngày tiết nặng tuy vậy đã sử dụng oxy giữ lượng cao nên chỉ định thở máy.

Thuốc giãn phế truất quản

Thuốc được lựa chọn số 1 là thuốc cường E2 giao cảm chức năng nhanh, đường dùng tại chỗ sẽ tiến hành lựa chọn trước tiên (thường sử dụng khí dung, nếu không có điều khiếu nại khí dung hoàn toàn có thể dùng dạng xịt định liều). Dung dịch ức chế phó giao cảm chức năng nhanh cũng thường được sử dụng phối phù hợp với cường E2 giao cảm. Theophyllin chỉ được coi như xét hướng đẫn ở một vài người bệnh đáp ứng tốt cùng với theophyllin cùng kém thỏa mãn nhu cầu với cường E2 giao cảm. Adrenalin được chỉ định khi đề nghị dùng các thuốc bên trên với liều cao mà không tồn tại tác dụng

Corticoid

Corticoid con đường toàn thân được dùng trong điều trị cơn hen phế quản nặng bên dưới dạng tiêm tĩnh mạch.

Xử trí ban sơ và vận chuyển cấp cho cứu

Dùng ngay lập tức thuốc cường bêta-2 giao cảm khí dung 5mg trong trăng tròn phút, nói lại nếu như không hiệu quả.

Hoặc xịt dung dịch cường bêta-2 giao cảm 2 – 4 phát, kể lại cùng tăng mốc giới hạn phát xịt (đến 8 – 10 phát) còn nếu không hiệu quả.

Dùng corticoid uống (prednisolon 5mg x 6 – 8 viên) hoặc tiêm tĩnh mạch (methylprednisolon 40 mg).

Chuyển ngay bạn bệnh đến dịch viện. Trên tuyến đường vận chuyển: cho thở oxy 6 – 8 lít/phút, tiếp tục xịt dung dịch thuốc cường bêta-2 giao cảm 10 – 15 phút/lần. đề xuất dùng phòng đệm khi xịt dung dịch thuốc cường bêta-2 giao cảm.

Xử trí tại bệnh viện

Theo Phụ lục 5 “Phác đồđiều trịcơn hen phế quản nặng và nguy kịch” của “Hướng dẫn chẩn đoán, khám chữa hen phế quản” của cục Y tế (2009). A) phác hoạ đồ chữa bệnh cơn hen suyễn nặng

Giờ đầu tiên

Thở oxy qua mặt nạ hoặc gọng kính oxy, duy trì SpO2> 90%.

Xem thêm: 14Th Asosai Là Gì, Nghĩa Của Từ Asosai, Ban Chỉ Đạo Đại Hội Asosai 14 Ban Tổ Chức Đại Hội

Thuốc giãn truất phế quản: cường E2 khí dung 5 mg/ trăng tròn phút x 3 lần liên tiếp.

Corticoid: methylprednisolon tiêm tĩnh mạch 40 – 80mg.

Đánh giá chỉ sau 1 giờ, trường hợp chưa giảm được cơn hen suyễn phế quản ngại nặng

Giờ tiếp theo sau

Tiếp tục khám chữa như trên:

Thở oxy qua phương diện nạ hoặc gọng kính oxy, gia hạn SpO2> 90%.

Thuốc giãn phế quản: cường E2 khí dung 5 mg trong đôi mươi phút x 3 lần liên tiếp.

Corticoid: ví như giờtrước không cho, tiêm tĩnh mạch máu methylprednisolon 40 – 80mg.

Ipratropium khí dung 0,5 mg.

Sulphat magie 2g truyền tĩnh mạch máu trong 20 phút.

Nếu các dấu hiệu nặng chưa mất đi, liên tiếp điều trị

Khoảng 6 – 12 giờ đồng hồ tiếp theo

Thở oxy qua mặt nạ hoặc gọng kính oxy, bảo trì SpO2> 90%.

Thuốc giãn phế truất quản:

Thuốc cường E2 khí dung thường xuyên 5 mg/lần (10 – 15 mg/giờ)

Hoặc dung dịch cường E2 truyền tĩnh mạch máu liên tục: vận tốc truyền khởi đầu 0,1 – 0,15 Pg/kg/phút, tăng tốc độ truyền 5 phút/lần (tuỳ theo thỏa mãn nhu cầu của bạn bệnh), mỗi lần 0,1-0,15 Pg/kg/phút (có thể mang lại 4 mg/giờ ở người lớn).

Kết phù hợp với Ipratropium 0,5 mg khí dung 4 giờ/lần.

Corticoid: methylprednisolon tiêm tĩnh mạch (200-300mg/24 giờ, chia 4 lần).

Xem xét chỉ định:

Theophylin (diaphylin)0,24 g tiêm tĩnh mạch máu rất chậm chạp (20 phút) hoặc trộn trong 100 dịch đẳng trương truyền trong đôi mươi phút.

Thở máy.

Nếu sau 6 – 12 giờ chưa tồn tại đáp ứng tốt:

Tiếp tục bảo trì điều trị thuốc như trên, và lưu ý chỉđịnh sử dụng adrenalin

Xem xét chỉđịnh thở máy

Nên bước đầu bằng thông khí ko xâm nhập ví như chưa mở ra các hướng dẫn và chỉ định của thông khí xâm nhập.

Nếu bệnh nhân không đáp ứng, cần phải đặt ống nội khí quản và thở đồ vật qua ống vận khí quản.

Trong ngôi trường hợp xuất hiện các dấu hiệu của cơn HPQ nguy kịch: trước lúc đặt ống NKQ dùng adrenalin 0,3 – 0,5 mg tiêm bên dưới da, có thể nhắc lại sau 5 – 10 phút

Chỉ định để ống NKQ và thở máykhi tất cả xuất hiện ngẫu nhiên dấu hiệu như thế nào sau đây:

Xuất hiện rối loạn ý thức hoặc bất kỳ 1 tín hiệu nào của cơn HPQ nguy kịch..

PaO22> 50 mmHg.

Tình trạng lâm sàng xấu đi nhanh.

Người căn bệnh mệt, kiệt sức cơ hô hấp.

Thở sản phẩm không xâm nhập không có hiệu quả.

Dùng thuốc an thần truyền tĩnh mạch với liều số lượng vừa đủ đển gười bệnh dịch ngủ, tuy thế không ức chế hoạt động hô hấp của tín đồ bệnh (điểm Ramsay = 3).

Thôi thở máy: khi người bệnh đã giảm được cơn hen suyễn phế quản, xét nghiệm pH, PaCO2 cùng PaO2 bình thường.

Phác đồ khám chữa cơn hen phế quản nguy kịch

Bóp nhẵn qua mặt nạ cùng với oxy 100%.

Adrenalin 0,3 – 0,5 mg tiêm bên dưới da, rất có thể nhắc lại sau 5 – 10 phút.

Đặt ống nội khí quản qua mồm (chú ý: đề xuất cho dung dịch an thần và/hoặc thuốc giãn cơ ngắn đểđảm bảo đặt ống nội khí quản thành công). – Thở trang bị qua ống vận khí quản.

Truyền tĩnh mạch tiếp tục thuốc giãn truất phế quản:

Adrenalin truyền tốc độ mở màn 0,1 Pg/kg/phút, tăng tốc độ truyền 0,1 mg/kg/phút những lần 2 – 3 phút/lần đến lúc có đáp ứng ( có thể thêm 1-1,5 mg/h ởngười lớn).

Hoặc thuốc cường bêta-2-giao cảm truyền tốc độ mở đầu 0,1 – 0,15 Pg/kg/phút, tăng speed độ gấp hai sau 2 – 3 phút mang đến khi bao gồm đáp ứng.

Các dung dịch khác: như phác hoạ đồ khám chữa cơn hen suyễn nặng.

Lưu ý:

Không tuyệt nhất thiết phải tiến hành đúng thứ tự A-B-C-D như trong phác hoạ đồ. Trường hợp trước đó tín đồ bệnh đã làm được xử trí đúng phác trang bị thì áp dụng luôn bước tiếp theo.

Adrenalin được hướng dẫn và chỉ định khi gồm cơn hen nguy kịch đe dọa hoàn thành tuần hoàn, hoặc khi người bệnh không thỏa mãn nhu cầu với chữa bệnh thuốc cùng thở máy.

Khi dùng thuốc cường beta-2 liều cao cần để ý bù kali cho những người bệnh để tránh biến hội chứng hạ kali máu.

TIÊN LƯỢNG VÀ BIẾN CHỨNG

Tiên lượng

Tiến triển của cơn hen phế quản nặng phụ thuộc vào câu hỏi điều trị tất cả được triển khai khẩn trương với đúng cách thức hay không. Một cơn hen suyễn phế quản lí kéo dài hoàn toàn có thể nặng lên biến nguy kịch nếu khám chữa chậm, tuyệt nhất là lừ đừ trong bài toán chỉ định thở thứ hoặc cần sử dụng thuốc cảm thấy không được liều.

Tiên lượng của cơn hen suyễn phế quản nặng nề cũng còn nhờ vào vào sự xuất hiện thêm các đổi thay chứng.

Biến chứng

Tràn khí màng phổi/trung thất: rất có thể xuất hiện tự phát (thường khi bạn bệnh cố kỉnh sức) hay những biến bệnh của thở máy.

Nhiễm khuẩn bệnh viện.

Rối loàn nước-điện giải (mất nước trong quá trình gắng sức hô hấp, hạ kali máu do dùng thuốc cường giao cảm liều cao).

Phòng bệnh

Theo dõi quản lý hen và điều trị dự phòng hen phế quản đúng hướng dẫn.

Điều trị tích cực, đúng phương thức khi xuất hiện cơn hen suyễn cấp, nhất là đối với những người dịch có nguy cơ bị cơn hen phế quản ngại nặng.

Cố nạm tránh tiếp xúc với dị nguyên gây cơn hen suyễn phế quản.

Sơ đồ gia dụng xử trí cơn hen cấp cho trong căn bệnh viện

(Ban hành kèm theo ra quyết định số 4776 /QĐ-BYT ngày 04 tháng 12 năm 2009 của bộ

Trưởng cỗ Y tế)

Tài liệu tham kháo

Bộ Y tế (2009),Hướng dẫn chẩn đoán và khám chữa hen bạn lớn(Ban hành kèm theo ra quyết định số 4776 /QĐ-BYT ngày 04 tháng 12 năm 2009 của cục trưởng bộ Y tế).

Ngô Quý Châu và cs (2011): “Hen phế quản”. Trong: bệnh hô hấp (Chủ biên: Ngô Quý Châu). Nxb giáo dục và đào tạo Việt Nam.

Nguyễn Thị Kim Chung, Đặng Quốc Tuấn, Nguyễn Thị Dụ (2006),“Nhận xét điểm sáng lâm sàng và tình hình cấp cứu cơn hen phế quản nguy kịch tại dịch viện

Bạch Mai trong thời gian từ 2000 đến 2005”, tập san Y học tập lâm sàng khám đa khoa Bạch Mai, 9: 47-50.

Đặng Quốc Tuấn (2005),Nghiên cứu chức năng của thủ tục thở thiết bị hỗ trợ/điều khiển cùng PEEP ngoại trừ trong thở vật dụng ở fan bệnh hen hô hấp nặng. Luận án tiến sỹ Y học. Ngôi trường Đại học tập Y Hà Nội.

Aysola R., Castro M. (2012),“Status asthmaticus”,In: The Washington Manual of Critical Care (Editors: Kollef M. And Isakow W.), Lippincott Williams & Wilkins.

Corbridge Th. C., Corbridge S.J. (2011),“Severe Asthma Exacerbation”. In:

Texbook of Critical Care (Editors: Vincent J.L., Abraham E., Moore F.A., Kochanek P.M., Fink M.P.), Elsevier Saunders, 6th edition.

Global Initiative for asthma (2013),“Manage asthma exacerbations”,In: Global strategy for asthma management và prevention. Chapter 4: Asthma management và prevention. GINA report Mar-13.